سویق چیست و چه کاربردی دارد؟
سویق، خوراکی تازه یا عجیب و غریبی نیست. همان آرد تفت داده است؛ مثل آردی که برای تهیه حلوا تفت میدهند. کلمه «سویق» یا «صویق»، عربی است که در فارسی قدیم به آن «پِست / پَست» میگفتهاند. در کتاب «ذخیره خوارزمشاهی» که در اوایل قرن ششم هجری و به زبان فارسی در طب نوشته شده، از همین واژه فارسی استفاده شده است.
بعضی آنرا با قاووت و قُوَّتو اشتباه میگیرند. ولی باهم فرق دارد. یکی از تفاوتهای آن با قاووتها و قوتوها در این است که قاووتها اکثراً تفت داده نمیشوند. البته خواص ویژه خودشان را دارند اما نباید با هم اشتباهشان گرفت. همچنین در قاووتها از شیرینکنندهها و طعمدهندهها (مثل قند و شکر و هل) استفاده میکنند. در حالی که صویق ها مواد اضافی ندارند.
طرز تهیه صویق گندم
جهت تهیه دو روش وجود دارد:
در یک روش، ابتدا دانهها را آرد کنید و سپس آرد را تفت دهید.
در روش دوم، نخست دانهها را تفت دهید و سپس آنها را آسیاب کنید.
البته در دانههای سبوسدار مانند گندم و جو، در روش اول (آرد+تفت)، برخی ابتدا سبوس را جدا و آرد میکنند و بعد هر کدام از آرد دانه و آرد سبوس را جداگانه تفت میدهند و سپس با هم مخلوط میکنند. آنها این روش را بهتر میدانند؛ زیرا سبوس نسبت به خود دانه، به حرارت کمتری نیاز دارد و زود میسوزد.
انواع صویق و صویق کامل
از دانههای مختلف غلات، حبوبات و هسته میوهها یا برخی از خود میوهها و ترهبارها، سویقهای متنوعی تهیه میشود. مانند صویق گندم،جو، برنج، نخود، عدس،سنجد، و سویقهای تهیه شده از سیب، کنار، کدو تنبل، دانه انار و خشخاش. گاهی صویق ها را با هم ترکیب میکنند: مثل سویق گندم و جو. صویق گندم، صویق جو، صویق گندم و جو (مخلوط به نسبت مساوی) و صویق کامل (ترکیبی از صویقهای جو، گندم، عدس و سنجد) که جزء مهمترین صویقها هستند.
داروی جامع امام رضا(ع) و بیماری های قابل درمان با آن
بیشتر سویقها دارو هستند نه غذا!
صویقها به طور عمده برای تقویت بدن استفاده میشوند. به عنوان مثال برای کودکان در سن رشد، میشود از صویق استفاده کرد. همچنین برای وزنگیری جنین در سهماهه پایانی بارداری، مصرف صویق میتواند بسیار مؤثر باشد. البته میزان استفاده از سویق در آن دوران، باید کنترلشده باشد و مصرف زیاد سویق نیز میتواند باعث اضافه وزن بیش از حد جنین یا مادر او گردد.
برخی از سویقها اساساً دارو هستند نه غذا. یعنی آنها را نباید همیشه خورد و به صورت عادت غذایی در آورد. برای مثال گفتهاند: «از این دو نوع صویق [گندم و جو] که بگذریم، دیگر انواع صویق، به عنوان غذا مصرف نمىشوند و [تنها] مصرف دارویى دارند؛ آن گونه که صویق کُنار، صویق سیب و انار ترش، براى مهار کردن شکم و حرارت دادن بیشتر به آن، به کار مىروند، یا از سویقِ خرنوب و سنجد، براى مهار کردن طبع، استفاده مىشود» (دانشنامه احادیث پزشکی، ج ۲، ص ۳۷۴، پانوشت).
خواص صویق در روایات اسلامی
در روایات اسلامی، به خوردن صویق سفارش شده است. این روایات را میتوانید در کتاب دانشنامه احادیث پزشکی (ج ۲، احادیث ۱۸۲۵ تا ۱۸۴۶) و در سایت شهر حدیث یا جستجوی صویق در جستجوگر حدیثی میزان ببینید و بخوانید.
در این روایات به صویق گندم، جو، عدس، برنج سیب و خواص آنها اشاره شده است. در بعضی روایات به طور کلی خاصیت صویق بیان شده است. مثلاً امام صادق(ع) فرموده است صویق خالی یا با روغن زیتون، گوشت را میرویاند و استخوان را محکم میسازد و به همین دلیل به کودکان خردسال هم سویق داده شود. همچنین خوردن چهلروزه آن بازوان را پرتوان میکند (دانشنامه احادیث پزشکی، ج ۲، احادیث ۱۸۲۶ تا ۱۸۳۰). بر اساس نظر علامه طباطبایی، هر جا در روایات کلمه سویق بدون قید آمده است، منظور صویق گندم است نه هر صویقی.
در برخی موارد، از سوی امام معصوم خوردن صویق برای درمان بیماری توصیه شده است. برای مثال از امام صادق (ع) درباره سویق سیب نقل است: «براى مسمومیت، دارویى سودمندتر از سویق سیب، سراغ ندارم» (دانشنامه احادیث پزشکی، ج ۲، ح ۱۸۴۰: به نقل از: الکافی، ج ۶، ص ۳۵۶، ح ۷).
در برخی روایات هم یکی از اصحاب درباره بیماری خودش یا دیگری صحبت میکند و امام بر اساس حرف او سویقی را و نیز روش مصرفش را توصیه میکند.
صویق کودک و صویق چاقی و لاغری/صویق مناسب خودتان را پیدا کنید
خاصیت هر سویقی با خاصیت همان چیزی که از آن تهیه شده است تناسب دارد. مثلاً وقتی جو از گندم سردتر است، طبع صویق جو هم از صویق گندم سردتر است. بنابراین خوب است قبل از تهیه و خوردن سویق یا قارووتها، طبع و مزاج خودتان را بشناسید تا انتخاب درستی داشته باشید.
به همین دلیل، بعضی از صویقها را بر اساس ویژگی مصرفکننده یا خاصیتشان نامگذاری میکنند. مانند سویق کودک، سویق چاقی و سویق لاغری. در خرید این صویقها هم دقت کنید به آن نیاز دارید یا نه. مثلاً اگر چاقی یا لاغری شما به کمکاری یا پرکاری غده تیروئید مربوط میشود، یا برای بیماری خاصی دارو مصرف میکنید، یا بیماری گوارشی دارید، با مشورت پزشک سنتی یا امروزی صویق و قاووت را مصرف کنید.
صویقها به طور عمده برای تقویت بدن استفاده میشوند. به عنوان مثال برای کودکان در سن رشد، میشود از سویق استفاده کرد.
همچنین برای وزنگیری جنین در سهماهه پایانی بارداری، مصرف صویق میتواند بسیار مؤثر باشد. البته میزان استفاده از سویق در آن دوران، باید کنترلشده باشد و مصرف زیاد سویق نیز میتواند باعث اضافه وزن بیش از حد جنین یا مادر او گردد.
عسل مصفی یکی از محصولات فروشگاه هست که چاق کننده است
گاهی صویقها را با هم ترکیب میکنند.مانند صویق گندم و جو. صویق گندم، صویق جو و صویق مخلوط گندم و جو (به نسبت مساوی) جزء مهمترین صویقها هستند.
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.