به گزارش خبرنگار تاریخ خبرگزاری فارس، آیتالله عباس تبریزیان متولد ۱۳۴۱ در نجف اشرف است اما اصالت او به تبریز باز میگردد.
وی از هجده سالگی و پس از اخذ مدرک دیپلم وارد حوزه علمیه نجف شد و از محضر آیات عظام خویی و صدر بهره برد و از چهلسالگی تدریس درس خارج را آغاز کرد.
آیتالله تبریزیان بیش از ۸۰ جلد کتاب تصحیح و تألیف کرده است اما مشهورترین اثر او کتاب چهار جلدی «دراسه فی طب الرسول المصطفی» است که در زیرزمین مدرسه فیضیه قم آن را برای روحانیون و طلاب تدریس میکرد.
جلد اول این کتاب شامل معرفی طب اسلامی و علل پیدایش انواع بیماریهاست. جلد دوم به خواص خوراکیها در طب اسلامی، درمانهای عمومی، حجامت و… اختصاص دارد. در جلد سوم انواع بیماریهای و درمانهای اختصاصی آن آمده است و جلد آخر راههای پیشگیری از بیماریها و افزایش طول عمر را بررسی میکند.
مهمترین انگیزه آیتالله تبریزیان برای پرداختن به طب اسلامی، بیماری همسر وی در اوایل زندگی است. وی پس از قطع امید پزشکان از مداوای بیماری سرطان همسرش، مطالعه طب اسلامی را بهطور جدی پی میگیرد و با انجام دستورات این طب پس از مدتی موفق به درمان بیماری وی میشود، از این رو تصمیم میگیرد با تکمیل مطالعات خود و عرضه آنها، دیگران را نیز بهرهمند سازد.
با توجه به اینکه در سالهای اخیر میزان علاقه و مراجعه مردم به مکاتب طبی متقدم نظیر طب سنتی، طب سوزنی و طب اسلامی، با این استاد حوزه علمیه منحصراً درباره طب اسلامی گفتوگو کردیم.
آنچه در پی میآید، ماحصل گفتوگوی صریح خبرنگار فارس با آیتالله تبریزیان است که آن را در ادامه میخوانید.
داروی جامع امام رضا(ع) و بیماری های قابل درمان با آن
چرا با خواکیهای اصلاحشده ژنتیکی (تراریخته) مخالف هستید؟
آیت الله تبریزیان:
چون در عمل مشخص شده که ضرر دارد و مخالف با قرآن است که میفرماید: وَ لَآمُرَنَّهُمْ فَلَیُغَیِّرُنَّ خَلْقَ اللَّه[۱]. این تغییر خلقت خداست، کانّ خدای متعال اشتباه کرده، ژنها را خوب ردیف نکرده و اینها ردیف کردهاند!
در درمان با طب اهل بیت، اصلاح سبک زندگی و تغذیه مهمتر است یا دارو؟
آیت الله تبریزیان:
البته هر دو مهم است ولی مطلوب نهایی این است که سبک زندگی اصلاح شود و مردم نیاز به دارو پیدا نکنند.
گیاهخواری چطور است؟
آیت الله تبریزیان:
اصلا قبول نیست چون پیامبر فرمود گوشت سرور غذاها در دنیا و آخرت است (اللَّحْمُ سَیِّدُ الطَّعَامِ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَه)[۲]
خوردن سبزی هنگام غذا مطلوب است یا خیر؟ آنچه مردم میخورند چه اشکالی دارد؟ چه نوع سبزیها را باید خورد؟
آیت الله تبریزیان:
خیلی مطلوب است. امام کاظم کنار سفره ای که سبزی نبود نمینشست. اما بیشتر سبزی مصرفی امروز کود شیمیایی به آن داده شده و آبی که به آن داده شده باید تمیز باشد نه فاضلاب. سبزیهای بد وارد سفره مردم شده و سبزیهای خوب کنار رفتهاند. سبزیهای بد مثل شاهی، گشنیز، ترخون (تلخون)، سیسنبر (سوسنبر). سبزیهای خوب مثل برگ چغندر، تره، کاسنی، ریحان کوهی، بادرنج، خرفه.
یکی از مشکلات رنج دهنده بسیاری از مردم ضعف بینایی و مشکلات چشم است، چه درمانی دارد؟
آیت الله تبریزیان:
درمان آن سرمه است. مردم این سنت پیامبر و سنت پیامبران الهی را کنار گذاشتند. بلکه کسی که سرمه میکشد را مسخره می کنند و حال آن که اگر مردم سرمه بکشند حتی یک نفر عینکی پیدا نمیشود! خیلی موثر است. امام رضا می فرماید« مَنْ کانَ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ فَلْیَکْتَحِل»[۳] این قضیه مربوط به اعتقاد هم می شود، حضرت می فرماید هر کس ایمان به روز خدا و روز قیامت دارد سرمه بکشد.
برای درمان ضعف چشم و مشکلات چشم چه سرمه ای باید کشید؟
آیت الله تبریزیان:
«سرمه اثمد» بیش از همه مورد تاکید واقع شده، سرمه کافوری نیز طبق روایت صحیح السند خوب است و خیلی هم موثر است. سرمههای دیگر مثل توتیا و نشادر هم مفید است.
سرمه اثمد چطور درست میشود؟
آیت الله تبریزیان:
سنگ سرمه را چهل روز در آب بگذارند و سپس خشک کنند و بعد آسیاب خیلی نرم کنند.
خانمها وقتی سرمه بزنند و با همان بیرون از منزل بیایند اشکالی دارد؟
آیت الله تبریزیان:
حکم فقهی را باید از مرجع خود بپرسند. بحث ما طبی است نه حکم شرعی. پیامبر میفرماید سرمه بکشید زیرا در شب شفاست و در روز هم زیبایی است.
برای درمان با سرمه تجربهای دارید؟
آیت الله تبریزیان:
خودم از هشت سالگی عینکی بودم. حدود ۳۵ سال قبل بر اثر سرمه عنیک را دور انداختم!
نسخه های حکیم خیراندیش برای بیماری های چشم
یکی از مشکلات رایج مربوط به ظاهر و زیبایی است که هم برادران و هم خواهران دچار آن هستند از ریزش مو گرفته تا سفیدی مو و چهره خشک و خشن. دلیل آن چیست؟
آیت الله تبریزیان:
دلیل آن عمل نکردن به سنت پیامبر و سفارش حضرت و روغن مالی نکردن است که هم موها را تقویت میکند، موخوره را درمان می کند، پوست را سفید می کند، صورت را شاداب و لطیف می کند علاوه بر این که درمان کل بیماری سر و چشمان است. خیلی سفارش شده، برای خانم ها می فرماید هر شب باید روغن مالی کنند ولی آقایان هفتهای دو بار.
دلیل این که آقایان هفتهای دو بار روغنمالی کنند این است که از حیث لطافت و نرمی شبیه خانمها نشوند و قیافه مردانگی داشته باشد؟
آیت الله تبریزیان:
بله تصریح روایت همین است که مرد مانند زن نرم و صاف دیده نشود: لَا یُرَى مُتَزَلِّقاً کَأَنَّهُ امْرَأَه[۴]
پس اگر کسی تشخیص داد باید هر شب استفاده کند، طوری نیست؟
آیت الله تبریزیان:
اشکال ندارد. از روایات استفاده می شود که افراد مختلف هستند. کسی در کوره آجرپزی کار می کند باید هر شب باید روغنمالی کند وگرنه صورتش مثل تهدیگ میشود، کسی که در آفتاب نیست و مثلا” پشت میز مینشیند ماهی یک بار استفاده کند.
با روغن بنفشه روغن مالی کنند؟
آیت الله تبریزیان:
روغن بنفشه، روغن بان، روغن شب بو، روغن خیری، و روغن زیتون که در قرآن هم ذکر شده.
منظور از روغن زیتون، نوع وحشی آن است؟
آیت الله تبریزیان:
خیر، تمام روغن های زیتون، البته نوع وحشی بهتر است چون خداوند می فرماید «وَ شَجَرَهً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَیْناءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَ صِبْغٍ لِلْآکِلِین» (و درختى را که از طور سینا میروید و از آن روغن و نان خورش براى خورندگان فراهم میگردد) که از «الدُّهْنِ» روغنمالی استفاده میشود.
روغن بنفشه یا بان یا شببو یا خیری چطور درست میشود؟
آیت الله تبریزیان:
روغن گلها به طور کلی به صورت سرد تهیه می شود، روغن روی گل ریخته می شود و به مدت یک ماه بماند تا تبدیل به روغن گل شود. تکان دادن ظرف هر دو سه روز هم خوب است. اگر روغن را صاف کنند و دوباره روی گل ریخته شود تا تعداد ماه ها افزایش پیدا کند بهتر است.
ترتیب روغن های مصرفی از نظر قرآن و اهل بیت چیست؟
آیت الله تبریزیان:
بهترین روغن، روغن زیتون است و پس از آن روغن شحم گاو، روغن زرد گاوی، روغن زرد گوسفندی سفارش شده و روغن بادام، روغن فندق، روغن کنجد و روغن دنبه.
روغن زیتون برای سرخ کردن هم خوب است؟
بله!
روغن پالم در زمان اهل بیت نبوده است تا از روی روایات دربارهاش بحث شود، نظری دارید؟
آیت الله تبریزیان:
هر چه در آن زمان نبوده و ساخت بشر است تجربه نشان داده نوعا” فایده ندارد، چه رسد به خوراکی هایی که سازندهاش هم اقرار میکند ضرر دارد.
روش درست کردن روغن حنظل ـ که برای دنداندرد و پر کردن دندان مفید است ـ چگونه است؟
آیت الله تبریزیان:
خیلی در این مساله تبحر نداریم، روغنگرها در این مسائل وارد هستند، طایفه ای که کارشان گرفتن روغن کنجد، روغن زیتون و … است و روش ها و دستگاه های خاص خودشان را دارند. خودمان به این روش درست میکنیم که هندوانه تازه ابوجهل را خرد کرده و روغن روی آن میریزیم در حد آغشته کردن، در آفتاب میگذاریم، آبش در میآید، صاف میکنیم و روی آتش میگذاریم تا آبش برود و روغن بماند.
رنگ کردن با رنگهای شیمیایی یا طبیعی مثل حنا موها را سفید میکند؟
آیت الله تبریزیان:
بله سفید می کند، روایت امام باقر میفرماید «الْحِنَّاءُ یُشْعِلُ الشَّیْب»[۵] و پیامبر با وجود این که از حنا زیاد استفاده میکرد اما موهای حضرت به غیر از چند تار مو به خاطر روغن مالی همیشگی سفید نشد.
پس چرا سفارش به رنگ کردن با رنگ های طبیعی شدهایم؟
آیت الله تبریزیان:
چون حنا ۱۰ تا منفعت دارد: درمان سردرد، خشکی صورت و بدن، رفع کک و مک، رویش مو، برطرف کردن بوی بد بدن، زیاد کردن طراوت صورت، خوشبو کردن دهان، زیبا کردن فرزند، رفع تشنج و صرع.
ظاهر پیامبر اکرم از نظر موها و سفیدی و پرشت بودن چگونه بوده است؟
آیت الله تبریزیان:
پیامبر ما از نظر ظاهری خیلی زیبا بوده اند. افرادی که می آمدند و پیامبر را نمی شناختند سراغ پیامبر را می گرفتند، به آن ها جواب داده می شد نگاه کنید چه کسی موهایش از همه مرتبتر است، روغن مالی کرده و عطر زده است. حضرت روزی ۲۳ مرتبه شانه میکردند، به طور خلاصه عرض شود که در روایت دارد که موهای جلوی سر و بناگوش حضرت بیشتر و پرپشتتر از همه مردم بود (أَرْجَلُ النَّاسِ جُمَّه)[۶]، مرتبترین موها موهای پیامبر بود.
دلیل ریزش مو یبوست و خشکی مزاج هم می تواند باشد؟
آیت الله تبریزیان:
دلیل آن بیشتر غلبه صفراست در جوانها، و بلغم در پیران. در خانمها هم همین طور است و امکان دارد کم خونی هم دلیل ریزش مو باشد، بدین صورت که وقتی خون کم می شود صفرا غلبه پیدا کند و سبب ریزش مو می شود.
صابون و پن عسلی
داروی پیامبر را برای هر بیماری ناشناخته می دهید؟
آیت الله تبریزیان:
برای همه بیماری ها خوب است و برای بیماری های ناشناخته هم خوب است. البته ما بیماری ناشناخته نداریم، ناشناخته مربوط به طب شیمیایی و طب سنتی است اما در طب اسلامی چون از راه مزاج وارد می شویم مشخص می شود که ریشه بیماری چیست.
در درستان گفتهاید که برنج داروست نه غذا، چرا؟
آیت الله تبریزیان:
در زمان ائمه خیلی برای برنج ارزش قائل بودند، در روایت می فرماید «مَا یَأْتِینَا مِنْ نَاحِیَتِکُمْ شَیْءٌ أَحَبُّ إِلَیَّ مِنَ الْأَرُزِّ وَ الْبَنَفْسَج» (محبوبتر نزد من نیست از برنج و بنفشه که از ناحیه شما نزد ما می آید)، سفارش ائمه است که مصرف کنید و جلوی بواسیر را میگیرد، اما آنچه از روایات به دست می آید این است که به عنوان یک غذای روزانه نیست، کم بوده است. مسافرانی که همراه خود یکی دو کیلو به عنوان دارو و هدیه نزد حضرت می آوردند، برای بیماری اسهال خونی مفید است. خیلی تاکید شده که برنج بخورید معنایش این نیست که هر روز برنج بخورید، بلکه به عنوان دارو و درمان است.
برنج مصرفی امروزه با برنج زمان اهل بیت تفاوت دارد یا خیر؟
آیت الله تبریزیان:
این شائبه وجود دارد که اصلاح ژنتیک شده باشد که بحث تراریخته خیلی خطرناک است اما با برنج زمان اهل بیت یقینا” تفاوت دارد، چون امروزه کود شیمیایی داده می شود و سم پاشی می کنند.
پس نتیجه این است که فقط کسانی که مشکلاتی از قبیل بواسیر و اسهال دارند باید برنج مصرف کنند نه تمام مردم؟!
آیت الله تبریزیان:
بله، کالری اش خیلی بالاست. ۸۵ درصد برنج تبدیل به قند می شود و معنایش این است که یک کفگیر برنج یعنی یک کفگیر شکر؛ و بدن این همه شکر نیاز ندارد! مخصوصا” برای بشر امروزی که کم تحرک است و فعالیت ندارد برایش خیلی زیاد است.
بعضی از خانم های خانه دار سبوس برنج را جداگانه می پزند و سپس در نهایت همراه با برنج سر سفره خورده می شود. آیا این کار می تواند آسیب های احتمالی برنج را از بین ببرد؟
آیت الله تبریزیان: بله، کار خوبی است.
پس مردم به جای برنج چه چیزی بخورند؟
آیت الله تبریزیان:
معتقدم بشر امروز حتی نیاز به نان هم ندارد! عادت شده است. باید غذای ساده بخورد مثل حبوبات و سبزیجات.
نان در سلامتی چقدر موثر است و نانهای امروز چقدر مورد تایید هستند؟
آیت الله تبریزیان:
نان جو باعت سلامتی است و برای نان گندم دلیل نداریم که سبب سلامتی باشد! البته در نان جو بازار، شکر، مواد نگهدارنده، جوش شیرین و … اضافه میکنند یا مخلوط با آرد گندم درست می شود، البته این هم بد نیست اگر سالم باشد، مهم این است که روی آهن پخته نشود.
اسم حبوبات را آوردید، بعضی از نفخ شکم مینالند
آیت الله تبریزیان:
نفخ برای کمکاری معده است و معده باید درمان شود، ائمه راه آن را نشان داده اند که بعد از هر غذایی یک لیوان شربت امام رضا بنوشید، هم برای نفخ خوب است هم معده، هم کبد، هم غرغر شکم و خیلی دیگر از بیماریها! وقتی امام سفارش به خوردن آن می کند نشان می دهد فواید زیادی دارد.
یعنی به جای نوشابه مصرف شود؟
آیت الله تبریزیان:
بله، این نوشابه اسلامی است! (این شربت از مویز -نوعاً مویز هستهدار- و کشمش درست میشود و مقدار زیادی زعفران دارد.)
شکم هر فرد در روز چند بار باید کار کند؟
آیت الله تبریزیان:
بستگی به افراد و مزاج دارد ولی قانون بدن این است که هر زمان احتیاج پیدا کرد انجام دهد و در دو وقت خوب است گرچه احساس نیاز ندارد به سرویس بهداشتی برود: قبل از خواب و قبل از وضو.
یکی از ایرادها به طب اسلامی این است که بیماران شما بر اساس باور خوب میشوند و چنین نیست که دارو اثر گذاشته باشد. چه پاسخی دارید؟
آیت الله تبریزیان:
البته باور یقینا” در همه انواع طب نقش دارد حتی در طب شیمیایی. به جهت این که طب شیمیایی اصلا” دارو ندارد، تمامی داروهایش از معادن است و معادن هم از خاک است، خوردن خاک در دین و شرع اسلام حرام است، پس نمیتواند دارو باشد. امام صادق(ع) میفرماید «مَا جَعَلَ اللهُ فِی حَرَامٍ شِفَاء»[۱] خداوند در حرام شفایی قرار نداده است. پس اینها همهاش باور است و ما اعتقاد داریم که در طب اسلامی باور نقش دارد، اما این طور نیست که دارو نداشته باشیم، وقتی پیامبر یا اهل بیت می فرمایند این گیاه دارو است، دروغ نمیگویند!
آیا تمام داروهای شیمیایی از معدن است؟
آیت الله تبریزیان:
موارد نادر کالمعدوم است.
روایات مورد استناد شما متواتر هستند؟ احکام شرعی با خبر واحد ثابت میشود اما در اینجا چون میخواهیم به واقع برسیم نیازمند خبر متواتر هستیم، آیا روایات طب اسلامی چنین وضعیتی دارند؟
آیت الله تبریزیان:
احکام شرعی اینقدر بیارزش و پیش پا افتاده است که نیاز به خبر متواتر ندارد؟! احکام شرعی بیشتر نیازمند خبر متواتر است. مساله طب مشکلی ندارد چون دارویی را که از روایات استنباط میکنیم، تجربه میکنیم و اگر جواب داد به بیماران میدهیم، پس همیشه استنباطهای ما قطعی است؛ استنباط ما مثل فقیه نیست، فقیه بر حسب ظاهر حکم میکند و جهلش باقی میماند و تبدیل به یقین نمیشود ولی ما جهلمان تبدیل به یقین میشود چون تجربه میکنیم. علاوه بر این در کتابی که نوشته ام سعی کرده ام مواردی را بیاورم که تعدد نقل دارد یا خبر معتبر داشته باشد و اگر سند معتبر نداشته باشد اشاره میکنم که باید تجربه شود.
منظور از تجربه دارو چیست؟
آیت الله تبریزیان:
از حدود بیست سال قبل داروسازی را شروع کردیم و به بیماران دادهایم و اثر دارو را تجربه کردهایم، داروهایی را که جواب نداده است، کنار گذاشتیم. وقتی میگوییم درمان برای سرطان داریم و آن را مثل سرماخوردگی درمان میکنیم، چون تجربه شده است و هر روز افرادی میآیند اینجا و تشکر میکنند که سرطانشان خوب شده است.
آیا میتوان گفت خوراکیهایی که در قرآن کریم نامشان ذکر شده، اصول خوراکیها هستند، یعنی اگر کسی فقط آنها را مصرف کند بینیاز از سایر خوراکیها خواهد بود؟
آیت الله تبریزیان:
ما قائل به «حسبنا کتاب الله» نیستیم و معتقد به سنت پیامبر هم هستیم. قرآن کریم میفرماید آنچه حضرت رسول آورد را بپذیرید و آنچه نهی فرمود را بپرهیزید (ما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا)[۲]. به چیزی که پیامبر و اهل بیت فرمودهاند هم باید عمل کرد.
آیا میتوان فهیمد مزاج پیامبراکرم و اهل بیت چه بوده است؟
بله خودشان فرمودهاند که ما مزاجمان «سودای صاف» است.
آیت الله تبریزیان:
حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها نیز همین طور؟
ظاهرا همین طور است.
سودای صاف چیست و در مقابل چه قرار دارد؟
آیت الله تبریزیان:
یعنی تمام محاسن سودا را دارند: انسان سنگین و باوقار است، با طمأنینه، بدون عجله، دارای نظر صحیح، فکر و ایدههای درست، نصیحت دیگران و دوست داشتن انتقال تجربه به دیگران.
اگر سودا ناصاف شود، فرد وسواس، افسردگی و فکر و خیال دارد!
سودازاها در طب سنتی ایران
درباره تاریخچه طب اسلامی و کتابهای موجود درباره آن توضیح دهید.
آیت الله تبریزیان:
در تشیع کتابی که علم طب داشته باشد نداریم، اولین کتاب، کتاب بنده است. آنچه هست کتابهای حدیثی است مثل «طب الائمه» نوشته «ابن سابوری» که در قرن چهارم نوشته شده، کتابهای متفرقه بعد از آن هم هست که همه آنها به شکل روایی است. کسی که بیاید آن را شکل و هندسه دهد نبوده است.
گاه گفته میشود که این طب خرافی است، در جهت زدودن این امر چه اقدامی شده است؟
آیت الله تبریزیان:
این تهمت و کلا” تهمت خرافی بودن بیانات پیامبر و اهل بیت از ابتدا بوده است و به همین ترتیب طب اسلامی را کنار زدند، خود مردم هم بر این باور بودند که آنچه روایات میفرماید خرافی است و قابل عمل کردن نیست، ولی کاری که بنده در این کتاب و به طور کلی انجام دادم این بود که این مسائل را در قالب علمی ریختم و حقانیت و برتریاش را اثبات کردم.
نظر شما درباره زالودرمانی چیست؟
آیت الله تبریزیان:
چون زالودرمانی در روایات ما [تشیع] وارد نشده به آن عمل نمیکنیم. آنچه هست فقط یک روایت اهل تسنن است و خیلی قابل اعتماد نیست.
شاید علت عدم ذکر در روایات رایج نبودن زالو درمانی در آن زمان و مکان بوده است.
خیلی رایج بوده، در روایت اهل تسنن آمده و در روایت پیامبر هم بیان شده، آنچه میگویم از آنجاست.
زالو درمانی در روایات بیان نشده نه اینکه منع شده باشد. آیا عدم بیان دلیل بر ممنوعیت آن می تواند باشد؟
آیت الله تبریزیان:
دلیل بر ممنوعیت نیست اما از عوارض آن ایمن نیستیم و نیازمند مجوز هستیم. بعضی از افرادی که زالو انداختند مبتلا به عفونتهای حاد شدند و گاهی منجر به قطع دست و پا هم شده اند. بعضی از دوستان ما هم به خاطر اجرای زالو درمانی و آثار منفیاش الان در زندان هستند.
شاید به خاطر اجرای نادرست زالو درمانی دچار عفونت شدهاند، نه اینکه خود زالو درمانی مشکل داشته باشد.
خودشان می گویند ما تقصیر یا قصوری در این قضیه نداشتیم و این اتفاق افتاد. طبیعی هم است چون به ویژه به پاهای افراد دیابتی خون نمیرسد و کمترین عفونت و زخم سب آسیب میشود، شنیدهاید که زخم دیابتی با زخم های دیگر متفاوت است چون خونرسانی به شکل خوب انجام نمیشود و زخمها و عفونتها ترمیم نمیشود.
آیا با خواندن روایات و تعمق در آنها میتوان طبیب شد؟ ائمه روایات را در مقام تربیت طبیب فرمودهاند؟
آیت الله تبریزیان:
روایات طبی درست مانند روایات فقهی است. این سوال را ما مطرح میکنیم که آیا کسی با خواندن روایات، فقیه میشود؟ باید جواب دهیم که خیر. باید «جواهرالکلام»، «مکاسب»، «اصول فقه» و … را بخواند تا بتواند فقیه شود و احکام شرعی را استنباط کند. در طب هم همین حالت هست.
در جهت آموزش طب بدین کیفیت به روحانیون و طلاب چه کتابهایی را در نظر دارید؟
آیت الله تبریزیان:
فعلا فقط کتاب خودم چون کتاب دیگری وجود ندارد.
کتب مربوط به آناتومی بدن چطور؟
آیت الله تبریزیان:
آنچه هست مربوط به طب شیمیایی است. مشغول هستم به نوشتن جلد پنجم کتاب که شامل آناتومی اسلامی، بیماریها و انواع گیاهان است.
غیر از کتاب طبی خودتان آیا کتابهای دیگر حوزوی را نیز تدریس کردهاید؟
آیت الله تبریزیان:
از ابتدای کتب حوزوی مانند منطق تدریس کردهام و سالهای سال در شهرهای مختلف مانند مشهد و اصفهان استاد درس خارج فقه و اصول بودهام.
آیا اجازه اجتهاد به روش معمول در حوزه را نیز از کسی دارید؟
آیت الله تبریزیان:
نه، به صورت کتبی اجازه ندارم.
درباره تکیه به روایات ضعیف توسط جنابعالی، مشخصاً به «بخور حضرت مریم» استناد شده است. چه پاسخی در این رابطه دارید؟
آیت الله تبریزیان:
خیلی طرفدار جریان بخور نیستیم البته روایتش ضعیف هم نیست، در کتاب «طب الائمه» ذکر شده است و این کتاب را امام دیده و تأیید فرموده است، عمده این است که همین بخور در تجربه خیلی خود را نشان داده و معجزاتی دارد. از بس که مردم در آن اثر درمانی دیدهاند، هنگام اعلام برگزاری مراسم بخور حداقل ۱۰ هزار نفر برای شرکت در آن میآیند!
کتاب طب الائمه چگونه مورد تأیید امام معصوم بوده است؟
آیت الله تبریزیان:
«احمد بن رباح مطبب» املا کرده و دو برادر به نامهای عبدالله و حسین بن بسطام آن را به شکل کتاب در آوردند و در مقدمه کتاب نوشتهاند «احمد بن رباح» گفت که آن را بر امام عرضه کردم و حضرت راضی بود (أَمْلَى عَلَیْنَا أَحْمَدُ بْنُ رَبَاحٍ الْمُطَبِّبُ هَذِهِ الْأَدْوِیَهَ وَ ذَکَرَ أَنَّهُ عَرَّضَهَا لِلْإِمَامِ فَرَضِیَهَا)[۳]
از ادیان دیگر هم جهت مداوا نزد شما میآیند؟
آیت الله تبریزیان:
مسیحیها، زرتشتیها و مذاهب دیگر مانند اهل سنت کم و بیش میآیند.
از خارج کشور هم جهت درمان به شما رجوع می کنند؟
بله همین الان مریضی داشتیم از آمریکا!
اتباع خارجی نیز جزء مراجعهکنندگان هستند؟
بله، مثلا” دیروز از لندن برای اماس و پریروز از استرالیا برای سرطان آمده بودند.
تقاضای تدریس و طبابت درکشورهای دیگر نیز دارید؟
آیت الله تبریزیان:
خیلی از کشورهای مختلف درخواست داشتهاند مانند آلمان، دانمارک، آمریکا، و اخیرا از سوئد که خیلی اصرار کردند.
قضیه درمان بینایی ۶ نفر آلمانی در نزدیکی مرز ترکمنستان چه بود؟
آیت الله تبریزیان:
زمانی که مشهد بودم چند نفر آلمانی توسط یکی از علمای قم معرفی شده و آمدند و فقط دارو را در نزدیک مرز ترکمنستان ساختیم. چون برای بیماری آنان داروی شافیه باید شانزده ماه از تولیدش میگذشت و دارو آماده نبود. گفتم سه ماه صبر کنید، آنها به کشورشان برگشتند و بعدا” به آنها دادم و قدرت دیدن رنگها را پیدا کردند.
آیا در کشورهای پیشرفته نیز رجوع به غیر داروهای شیمیایی صورت میگیرد؟ اطلاعی از آن دارید؟
آیت الله تبریزیان:
امروزه در آلمان که مرکز طب شیمیایی است، حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد مردم از داروی گیاهی استفاده میکنند، در آمریکا این میزان به ۳۰ تا ۴۰ درصد میرسد. دنیا دارد به این سمت برمیگردد.
بالأخره در طب اسلامی درصدی از بیماران هر چند اندک درمان نمیشوند. دلیل آن چیست؟
آیت الله تبریزیان:
دلایل مختلف دارد: گاهی از دارو خوب استفاده نمیکنند، روش مصرف آنان طبق آنچه میگوییم و روایات فرمودهاند نیست. طب اسلامی را سهل و بیاهمیت میگیرند. نکته دوم این است که اعتقاد در این طب پنجاه درصد نقش دارد. ما مورد هجمه شدید از طرف کل بشریت هستیم که بیماری که مثلا مبتلا به سرطان شده و به هر پزشکی مراجعه میکند میگویند درمان نمی شوی و دو ماه دیگر میمیری، وقتی تمام پزشکان جهان این حرف را میزنند چگونه میتوانیم این فرد را متقاعد کنیم و باور در ذهنش ایجاد کنیم که اثر داروهای ما را ببیند؟ از این جهت کار دشوار است. ما نه ابزاری در دست داریم، نه تریبونی داریم، نه دانشگاهی داریم، نه مطبی داریم، هیچ نداریم. با امکانات صفر و بدون هیچ پشتوانه این جمعیتی که میبینید برای درمان میآیند، پذیرش را خیلی محدود کردیم که اگر آزاد باشد شاید روزی ۱۰ هزار نفر این جا بیایند. این نیست مگر به خاطر این که مردم اثر دیدهاند.
قانون این نیست که مردم همه درمان بشوند، یک سری بیماریهایی داریم به نام سام که منجر به مرگ است (کُتِبَ علیه الفناء)، علت مرگ است. پیامبر میفرماید: از بیماری سام نمی توانم خودم را نجات دهم (أَمّا السّامُ فلا أَشْفِی مِنْه)، چون اجل در کار است، اجل که برسد نگاه نمیکند که این مریض دارو خورده است یا نه!
ولی اگر تریبونی و امکاناتی داشته باشیم حتی یک بیمار که اجلش نرسیده باشد بدون درمان نخواهد بود. الان حتی قدرت تبلیغ هم نداریم، کانالهای تلوزیون و … که انواع برنامهها را پخش میکنند، حاضر نیستند و جرأت این را ندارند که چیزی از طب اسلامی پخش کنند.
بیمارانی که به شما یا شاگردان شما رجوع می کنند هنگامی که در درمان دچار مشکل شدند یا سوالی داشتند چگونه باید پاسخ بگیرند؟
آیت الله تبریزیان:
ما در ابتدای راه هستیم، باید شاگردانی پرورش پیدا کنند که معتقد و درستکار هم باشند. الان درمانگران زیادی پیدا شدهاند ولی درمان هیچکدام آن چنان که باید، نیست چون اخلاص ندارند، طمع آنها را گرفته و داروهای درست و حسابی نمیسازند، داروی تقلبی به مردم میدهند، تقریبا میتوان گفت لجامگسیخته است، بعضی که پنج جلسه هم در کلاس شرکت نکردهاند بساطی برای خود فراهم کرده و درمان میکنند، اینها به صورت جدی دارند آسیب میزنند، اگر جلوی اینها گرفته نشود فاتحه طب اسلامی را باید بخوانیم. نیاز به ساماندهی دارد، نیاز به افرادی دارد که درس بخوانند و امتحان دهند و مدرک بگیرند تا مردم برای مراجعه مجدد دچار مشکل نشوند.
برنامهای برای آموزش حرفهای و پیشرفته طب اسلامی دارید؟
انشاءالله قرار است یک کلاس تخصصی در این زمینه تشکیل شود.
به دنبال ایجاد مرکز تحقیقات طب اسلامی هستید؟ چرا تاکنون اقدامی نکردهاید؟
آیت الله تبریزیان:
میخواهیم انجام دهیم اما امکانات نداریم، باید کسی پشتیبانی کند، ما مظلومیت واقعی داریم، از یک حسینیه به حسینیه دیگر، از یک مسجد به مسجد دیگر نقل مکان میکنیم، دشمن زیاد داریم، اگر اروپا بودم خیلی قدر میدانستند، میتوانستم بروم و خیلی دعوت کردند که بروم ولی متأسفانه قدر نمیدانند.
لزومی به مقارنه طب اهل بیت با دیگر روشهای طبی و مطالعه تطبیقی میبینید؟
آیت الله تبریزیان:
بله در آمار و نتایج و عوارض و آموزش باید مقارنه شود تا روشن شود طب اسلامی چه جایگاهی دارد.
آیا تجمیع سه طب سنتی، طب اهل بیت و طب نوین در جهت درمان راهگشا است؟
آیت الله تبریزیان:
ابدا” چنین صلاحیتی ندارند همچنان که پیامبر به طبیبی فرمودند به طب شما نیاز ندارم، شما هستید که به طب من نیاز دارید. از جهت دیگر این همه بیمار و بیمارستان و داروخانه و مطب نشاندهنده ورشکستگی و به بنبست رسیدن طب مدرن است.
در یکی از نسخ خطی ذکر شده است که طبیبان هند و روم و پارس به اتفاق، منشأ تمام بیماریها را ۶ چیز میدانند: «کم خوابیدن در شب، خوابیدن زیاد در روز، نوشیدن آب در شب، نگاه داشتن ادرار، خوردن غذا موقع سیری، افراط در مقاربت» نظر طب اسلامی درباره این موارد چیست؟
آیت الله تبریزیان:
طب اسلامی قوانین خاص خود را دارد، ممکن است مشترکاتی با ما هم داشته باشند یا از طب اسلامی گرفته باشند، وصیت حضرت امیر(ع) به فرزندش امام حسن(ع) معروف است که آیا به تو یاد ندهم چهار کلمه را که با آن ها از طب بینیاز شوی؟ عرض کرد بله. فرمود تا گرسنه نشدی سر سفره ننشین، دست از طعام بکش درحالی که میل به غذا داری، غذا را خوب بجو و قبل از خواب به سرویس بهداشتی برو[۱]. این قانون طب اسلامی است و بقیه موارد را قبول ندارد. مثلا نوشیدن آب در شب چه اشکالی دارد؟ قانون اسلام این است که بهترین وعده غذایی شب است. امام رضا(ع) می فرمایند حتما” بعد از غذا آب بخورید وگرنه معده پاره میشود. زمان خواب هم در شب مشخص شده که نماز عشاء که خواندید، شام خوردید، حداکثر تسبیح حضرت زهرا(س) را بگویید و بخوابید. ولی نصف دوم شب باید بیدار باشید تا طلوع آفتاب، و پس از آن نباید بخوابید مگر قبل از ظهر برای خواب قیلوله. این نسخهها با دستور اسلام تطبیق نمی کند.
البته معتقدیم خداوند در بدن زنگهایی قرار داده که نشانه است: گرسنگی نشانه نیاز به غذاست. تشنگی نشانه نیاز به آب است. خوابآلودگی زنگ نیاز به استراحت است. احساس نیاز به رفتن به سرویس بهداشتی زنگی است که انسان نیاز به دفع دارد. شدت شوق به مقاربت هم زنگی است که بیانکننده نیاز است.
پس وقتی شخص احساس نیاز کرد نمیتوان اسم آن را افراط گذاشت؟
آیت الله تبریزیان:
خیر، قانون همین است که بیان شد. خداوند این زنگها را بیهوده قرار نداده. روایت آنچه بیان شد چنین است: إِذَا جُعْتَ فَکُلْ وَ إِذَا عَطِشْتَ فَاشْرَبْ وَ إِذَا هَاجَ بِکَ الْبَوْلُ فَبُلْ وَ لَا تُجَامِعْ إِلَّا مِنْ حَاجَهٍ وَ إِذَا نَعَسْتَ فَنَمْ فَإِنَّ ذَلِکَ مَصَحَّهٌ لِلْبَدَن.[۲]
پس تکلیف آبدرمانی به این معنی که روزانه باید چند لیوان آب حتما خورد چه میشود؟
آیت الله تبریزیان:
آبدرمانی در طب اسلامی هم هست ولی به این معنی این که هر روز تعداد مشخصی لیوان آب را هر فرد بنوشد بر خلاف خود قرآن و روایات است. قرآن میفرماید بخورید و بیاشامید ولی اسراف نکنید. عرض کردم قانون اسلام این است که تابع زنگ باش! هر وقت تشنه شدی آب بخور، بیجهت آب نخور، چای نخور، وقتی تشنه شدی آب بخور. حضرت امیر میفرماید اگر مردم کمتر آب بخورند بدنهای مقاومتری خواهند داشت (لَوْ أَنَ النَّاسَ أَقَلُّوا مِنْ شُرْبِ الْمَاءِ لَاسْتَقَامَتْ أَبْدَانُهُمْ)[۳]، اصلا افراط در نوشیدن آب ریشه بیماریهاست (کثره شرب الماء ماده لکل داء)[۴]. معنیاش این نیست که ما آبدرمانی نداریم بلکه مثل درمان با آب باران، زمزم، فرات، درمان با آبی که روی آن آیات و دعاهایی خوانده میشود، آب نیسان؛ و به معنی زیادهروی نیست، بلکه داروست.
درمان با آب آسمان چگونه است؟
آیت الله تبریزیان:
اعتقاد ما این است که باران بهترین آب است. در درس پیشنهاد دادیم که باران را در شمال کشور جمع کنند و به جای آب معدنی -که بعضاً مضر است- به مردم در نقاط دیگر بدهند. خودش درمان است چون خداوند در قرآن میفرماید: «نَزَّلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً مُبارَکا»، آب مبارک و پربرکتی است آب باران. در آیه دیگر میفرماید: «وَ یُنَزِّلُ عَلَیْکُمْ مِنَ السَّماءِ ماءً لِیُطَهِّرَکُمْ بِهِ وَ یُذْهِبَ عَنْکُمْ رِجْزَ الشَّیْطانِ وَ لِیَرْبِطَ عَلى قُلُوبِکُمْ وَ یُثَبِّتَ بِهِ الْأَقْدامَ»، چقدر خواص دارد آب باران! البته بهترین آب، آب نیسان (ماه آوریل میلادی) است، روایاتی هم داریم که میتواند کل بیماریها را درمان کند!
آب فاتر، آب جوشیده ولرم شده را هم شامل میشود که قبل از صبحانه مینوشند؟
شامل میشود. در روایت داریم «کان یفطر»، پیامبر با آب جوشیده ولرم شده افطار میکرد و به صبحانه در عربی «فطور» میگویند.
چه خاصیتی دارد؟
آیت الله تبریزیان:
خاصیت زیادی دارد، چون آب جوشیده ولرم شده جذب بدن نمیشود، وارد بدن میشود و مواد زائدی که در خون و بدن هست خارج میکند. در روایت داریم که کبد را شستوشو میدهد و تمیز میکند. شستوشوی کبد و مثانه و معده است.
یکی از ایرادها به طب اسلامی این است که برای افراد مختلف یک نوع دارو داده میشود، مثلا بلغم انواعی دارد اما به همه یک نسخه داده میشود!
آیت الله تبریزیان:
بلغم شدت و ضعف دارد اما یک نوع است، صفرا و سودا نیز همین طور؛ چون پیامبر(ص) این طور فرموده که بیماری سه تاست و دارو نیز سه تاست، اما بیماری دم و سودا و بلغم است و برای هر یک نیز یک دارو معرفی فرموده است[۵].
کسی که چند غلبه مزاج پیدا کرده، در طب سنتی معمولا عقیده بر این است که ابتدا باید مزاج اغلب درمان شود. اما در طب اسلامی همزمان هم صفرابر، سودابر و بلغم زدا داده میشود! تزاحم ایجاد نمیشود؟
نسخه های درمانی آیت الله تبریزیان
آیت الله تبریزیان:
طب سنتی تحریف شده است و طب سالمی نیست، اصل آن از طب یونانی است و طب مسیحیان، مانند خود دین مسیحیت تحریف شده و سالم به دست ما نرسیده است، هم در تشخیص مزاجها اشتباه میکنند و هم در درمان. ولی داروهای اسلامی داروهای خوبی هستند که هیچ کدام به دیگری کاری ندارند و هر کدام یک غلبه مزاج را درمان میکند.
اما مثلا” مرحوم علامه مجلسی در توضیح بعضی روایات به کتب طب سنتی مثل «قانون» استناد فرموده است.
آیت الله تبریزیان:
البته این روش در قدیم بوده، چه در میان تسنن چه شیعیان، اینها سعی میکنند روایات ما را توجیه کنند و روایات ما را طوری بیان کنند که با طب موافق باشد، کانّ طب یونانی یا شیمیایی امروزی درمان مسلّمی است و مثل آیه قرآن محکم است، پس ما مجبوریم روایات را توجیه کنیم یا روایتی را که با طب جدید امروزی موافق نیست دور بیندازیم، ولی بنده ابداً چنین نگاهی نداشتم، همّ و غم بنده این بود که پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) چه فرمودهاند، حتی اگر تمام دنیا هم با آن مخالف باشند ارزشی ندارد.
درباره منبع طب سنتی و ریشه آن از حیث تاریخی توضیح دهید.
آیت الله تبریزیان:
منبع طب سنتی همان منبع مسیحیان و کتبشان است، همچنان که منبع طب اسلامی کتب کافی و تهذیب و استبصار و… است، چون علمای آنها هم دانشمندان دینی و هم طبی هستند، یقینا” دین و اعتقاداتشان تحریف شده و طب هم به تبع آن تحریف شده است. کار خلفای عباسی بود که کتب آنها را ترجمه کردند و در مقابل طب پیامبر و اهل بیت وارد جامعه مسلمین کردند. مثلا” در طب سنتی می گویند بادمجان سودا زاست اما روایات ما میفرمایند بادمجان سودابر است و ضرر به صفرا نمیزند (وَ لَا یُضِرُّ بِالصَّفْرَاء).
اما بعضی میگویند وقتی بادمجان میخوریم سودا یا صفرایمان بیشتر میشود!
آیت الله تبریزیان:
بادمجان خصوصیتی دارد که با قصد و نیت مرتبط است، روایت میفرماید هر کس آن را بخورد و تصورش این است که ضرر دارد، برایش درد و بیماری است و هر کس آن را بخورد بنابراین که داروست دارو خواهد بود (فَمَنْ أَکَلَهَا عَلَى أَنَّهَا دَاءٌ کَانَتْ دَاءً وَ مَنْ أَکَلَهَا عَلَى أَنَّهَا دَوَاءٌ کَانَتْ دَوَاء)[۶]
طب سنتی چقدر با طب اسلامی هماهنگ است؟
آیت الله تبریزیان:
طب سنتی هیچ هماهنگی با طب اسلامی ندارد، به همان اندازهای که مسیحیت با اسلام هماهنگی دارد! ممکن است در بعضی اسامی مثل صفرا و سودا اشتراک داشته باشند اما از نظر ماهیت و حقیقت فرق میکنند. شاید بیست بار کتاب قانون را خواندهام و وقتی حرف میزنم از روی علم میگویم. «قانون» حدود نیمی از داروهایش مشروب دارد، بعضی موارد میگوید شراب گس مردافکن، یعنی شراب خیلی قوی و قهار باشد! حال اینکه امامان ما میفرمایند که آدم ناچار که دارد میمیرد حق ندارد شراب بخورد!
تفاوت های اتانول و متانول
درباره طبع کاسنی که در طب سنتی معروف به سردی است، طب اسلامی هم همین نظر دارد؟
خیر، در فصل سرما گرم است و در فصل گرما سرد است.
آیا میتوان گفت منظور این روایت درباره شخصی است که نیاز به کاسنی دارد؟
بله، نیاز هم هست، یعنی در جایی که باید گرم باشد گرم است و در جایی که باید سرد باشد سرد است.
آیا اجتهادها و برداشتهای جنابعالی هم در طب اسلامی دخیل است؟ یعنی بر فرض اگر به جای حضرتعالی شخصی دیگر وارد این میدان میشد داروهای دیگری ساخته میشد و طب دیگری به وجود میآمد؟
آیت الله تبریزیان:
این کار کسی را لازم دارد که توانش را داشته باشد. کسی که به مرحله اجتهاد نرسیده و قدرت استنباط ندارد، نمیتواند از این روایت روایات یک نظام منسجم پزشکی به دست بیاورد یا این که نظام محکم و مستحکم به دست نمیآورد، چیزی که بنده در این کتاب انجام دادم از استحکامی برخوردار است، با وجود این همه دشمن و معترض و مخالف با طب اسلامی، نتوانستند حتی خدشهای بر این کتاب وارد کنند. بله، استنباط و قدرت آن نقش دارد، علاوه بر این، آشنایی با فیزیولوژی و آناتومی بدن دارم. هم طب شیمیایی و هم طب سنتی را بلد هستم و همه را خواندهام و از روی تسلط وارد میدان شدم به همین جهت کمبودی در این کار احساس نمیشود.
آیا تاکنون از جانب شخص یا مقامی مزاحمتی برای کار شما ایجاد شده است؟
آیت الله تبریزیان:
خیلی مزاحمتی نبود، گاهگاهی از دانشگاه علوم پزشکی یا بهداشت سری به ما میزنند که چه کار میکنید، ولی بحمدالله از طرف بعضی نهادها حمایت میشویم و بحمدالله مقام معظم رهبری هم دستور عام و کلی دادند که طب قدیم ترویج داده شود و به آن بپردازند. البته انتظار هم این است که در جمهوری اسلامی چیزی باشد که لیاقت جمهوری اسلامی است و طب اسلامی سزاوار آن است. هجمه ای که به ما میشود سزاوار نیست، اگر به دین اعتقاد داریم هجمه باید به طب شیمیایی باشد.
آیا از جانب دولت حمایتی از شما شده است؟
خیر.
آیا کسی بوده است که توسط جنابعالی ویزیت شود و درمان نشود؟
آیت الله تبریزیان:
کمتر موردی پیش آمده، افرادی ممکن است دارو را خوب استفاده نکنند، یا کسی ممکن است دوباره مراجعه کند که به صورت کامل درمان نشده و ما دوباره بخواهیم دارو بدهیم، چنین مواردی هست ولی افرادی که به طب اسلامی اعتقادی ندارند -و خیلی کم و اندک هستند- شاید تأثیری نبینند چون شرطش داشتن اعتقاد است. امام صادق(ع) میفرماید: إِنَّمَا یَنْفَعُ أَهْلَ الْإِیمَانِ. این طب برای افرادی مفید است که ایمان به پیامبر و طبابت و داروهایش دارند.
کسانی که بخواهند به طب اسلامی عمل کند چه داروها و گیاهانی را باید برای مواقع اضطرار در منزل داشته باشند؟
آیت الله تبریزیان:
داروی جامع امام رضا(ع) که در روایات بیان شده داروی شناخته شده میان شیعیان است (هو دواء معروف عند الشیعه)، داروی قرص خون از امام رضا، روغن بنفشه و …
چرا داروی امام رضا(ع) را تسری به موارد غیر منصوص میدهید؟
آیت الله تبریزیان:
بعضی موارد منصوص هستند و بعضی مستنبط. این موارد منصوص روایاتی که وارد شده ائمه در این روایات مثلا” کسی مراجعه میکند میگوید من سرفه دارم، امام میفرماید چرا سوال میکنی؟ چرا جامع استفاده نمیکنی؟ و این تکرار شده، دیگری میگوید مشکل معده دارم و باز حضرت همین جواب را دادند و همیشه داروی جامع را که سفارش کردهاند با یک حمّال بوده است، مثلا” جامع با آب رازیانه، جامع با آب کرفس، جامع با آب ترب، جامع با آب سداب، جامع با آب زیره، جامع با آب ولرم، جامع با سرکه، جامع و مرزنجوش.
استفاده کردیم که جامع برای یک مورد خاص و دو مورد نیست. چون ائمه اعتراض میکردند به سوال، همیشه نیازمند حمّال و چیزی است که دارو را برساند به موضع بیماری. مثلا” روایاتی داریم میوه بِه و آب آن برای تقویت قلب مفید است که هم خودش درمان قلب است و هم جامع را میرساند به قلب و درمان میکند.
مشخصاً از این برداشت تجربه هم دیدید؟
آیت الله تبریزیان:
خیلی، معجزهآسا درمان شدند! مثلا” درمان تیروئید با آب مرزنجوش. از داروی شافیه به دست آوردیم که حمّال دارو به مغز و سر مرزنجوش است. این را سفارش کردیم و کلا” تیروئید را راحت درمان میکند.
چرا طب اهل بیت تاکنون مهجور مانده است؟
آیت الله تبریزیان:
از مظلومیت اسلام است، بیشتر علوم اسلامی مهجور مانده است، علت این امر در شیعیان به خاطر شرایط تقیه است و در اهل سنت بیشتر به این امر پرداختهاند چون تقیه ندارند.
آیا در طب مدرن و شیمایی مواردی وجود دارد که برخلاف قرآن کریم روایات صحیح السند یا متواتر باشد؟
آیت الله تبریزیان:
۱۵۰مورد از طب مدرن جمع کردم که بر خلاف قرآن است. میگویند روزی پنج، شش وعده غذا بخورید اما قرآن می فرماید ۲ وعده. میگویند شام نخورید اما قرآن میفرماید شام بخورید و روایات میفرمایند یک شب شام نخوری نیرویی از بدن خارج می شود که تا چهل روز برنمیگردد. میگویند مثلا روزی هشت لیوان آب بخورید در حالی که قرآن میفرماید کلوا و اشربوا و لا تسرفوا. میگویند نمک نخورید و پیامبر میفرماید حتما نمک بخورید، و همین طور موارد دیگر.
نمکی که دین به آن سفارش کرده همین نمک موجود است؟
خیر، نمک دریا منظور است، در روایت میفرماید «ملح جریش».
نمک یُددار چطور است؟
سم است!
چرا چنین تعبیری را درباره نمک یددار دارید؟!
آیت الله تبریزیان:
اولا” بر خلاف سفارش پیامبر است، ثانیا” از وقتی که وارد بازار شد ناراحتی تیروئید بیشتر شد، از هر سه نفر یکی مبتلا به این مشکل است. رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد چند سال قبل به من گفت همین نمک یددار سبب ناراحتی تیروئید شده است.
بعضی میگویند در زمان پیامبر مصرف نمک توسط مردم کم بوده، برای همین مردم توصیه به مصرف نمک شدهاند، و امروزه مردم باید کمتر نمک مصرف کنند.
آیت الله تبریزیان:
این استدلال درست نیست و در زمان قدیم نیز نمک مصرف میشده است و اگر هم این استدلال درست باشد ما هم میشویم مثل مردم آن زمان، چون به توصیه علم پزشکی نمک کم مصرف میکنند پس باید بیشتر مصرف کنند.
هر فرد چقدر میتواند نمک در روز مصرف کند؟
آیت الله تبریزیان:
حداقلش مقداری است که صدق مصرف نمک باشد اما ما معتقدیم حداکثرش این است که میتوان به عنوان خورش مانند حضرت امیر(ع) نان و نمک مصرف کرد. این روایت جالب توجه است که حضرت امام رضا(ع) که معصوم است فرمودند به سفر رفتیم و گوسفند ذبح کردیم و مصرف شد ولی چون غلامان فراموش کرده بودند نمک بیاورند هیچ لذتی از گوسفند نبردیم.
پینوشتها:
[۱] . نساء: ۱۱۹
[۲] . وسائل الشیعه، ج۲۵، ص۲۲٫
[۳] . وسائل الشیعه، ج۲، ص۹۹٫
[۴] . وسائل الشیعه، ج۲، ص۱۶۰
[۵] . وسائل الشیعه، ج۲، ص۹۵٫
[۶] . تفسیر عیاشی، ج۱، ص۲۰۳
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.